Uczynek miłosierny względem ciała: umarłych grzebać, czyli rzymskie bractwo "dobrej śmierci"

Na przestrzeni wieków nie wszystkim chrześcijanom dane było po śmierci być pochowanymi zgodnie z regułami funeralnej sztuki. Czasem szły im z pośmiertną pomocą liczne bractwa tzw. dobrej śmierci. W Rzymie, przy pięknej starożytnej Via Giulia jest kościół pod wezwaniem Św. Marii od Modlitwy i Śmierci. Powstał dla Arcybractwa Modlitwy i Śmierci (L'Arciconfraternita dell'Orazione e Morte).

Via Giulia to jedna z najpiękniejszych ulic w Rzymie 

Via Giulia to jedna z najpiękniejszych uliczek w Rzymie. Ma bardzo długą historię. Przez wieki wiele się tam wydarzyło. Tu w 1538 r. powstało Arcybractwo Modlitwy i Śmierci (L'Arciconfraternita dell'Orazione e Morte). Można tam obejrzeć słynną Kaplicę Czaszek.

Powodowani współczuciem 

Bractwo zorganizowano, bo sytuacja w Rzymie, dokąd ciągnęły rzesze pielgrzymów i gdzie przybywali biedacy w poszukiwaniu zatrudnienia, stawała się tragiczna. Na brzegach Tybru leżały zwłoki topielców, na ulicach poniewierały się ciała zmarłych bezdomnych. Obawiano się nieustannie wybuchu kolejnej epidemii.  

 „W roku pańskim 1538 kilku oddanych chrześcijan, powodowanych współczuciem, widząc, że wielu biednych, z powodu nędzy swojej czy z powodu oddalenia od rodzin, spoczywa w miejscach nieprzeznaczonych dla świętego pochówku, lub pozostaje niepochowanych i staje się jedzeniem dla zwierząt, zorganizowało stowarzyszenie pod wezwaniem śmierci, które będzie zajmować się dziełem miłosierdzia (red. chodzi o chowanie niezidentyfikowanych zmarłych)” – napisano na stronie internetowej arcybractwa.     

Przy via Giulia w Rzymie znajduje się kościół pod wezwaniem Św. Marii od Modlitwy i Śmierci

Kaplica Czaszek

I tak przez lata konfratrzy zebrali z rzymskich ulic ponad osiem tysięcy ciał NN (nazwisko nieznane). Na potrzeby bractwa zbudowano w 1575 r. przy via Giulia kościół pod wezwaniem Św. Marii od Modlitwy i Śmierci. Budynek nadal tam stoi, przebudowany w latach 1733 – 1737.  Jego fasadę zdobią liczne płaskorzeźby przedstawiające czaszki i szkielety.   

 Oprócz kościoła zorganizowano też  oratorium oraz duży cmentarz, częściowo podziemny. W 1886 r. cmentarz uległ zniszczeniu, gdy budowano wały wzdłuż Tybru.   

  Kości zmarłych z cmentarza zgromadzono w kaplicy, znajdującej się pod kościołem na Via Giulia, która jest częścią zniszczonego podziemnego cmentarza.  Wszelkie ozdoby wykonane są tam z ludzkich kości, m.in. kandelabry, rzeźby, ramy obrazów.

  Bractwo istnieje do dziś, zajmuje się działalnością modlitewną i dobroczynną. A niezwykłą kaplicę można zwiedzać. Słowa „memento mori”, czyli pamiętaj o  śmierci nasuwają się tam same i brzmią w sposób szczególny.

Kościół Santa Maria dell'Orazione e Morte (Świętej Marii od Modlity i Śmierci) znajduje się przy  Via Giulia 26.  

Beata Zatońska