TRYB JASNY/CIEMNY

„Chiara” – ekspresowe dorastanie w Kalabrii

Tytułowa bohaterka filmu Jonasa Carpignano, Chiara, to szczęśliwa nastolatka. Ma kochającą rodzinę, grono przyjaciółek. Jest otoczona ciepłym, rodzinnym kokonem. Rzeczywistość brutalnie wdziera się w jej życie wraz ze zniknięciem ojca. Hiperrealistyczny film Carpignano wciąga widza w świat Chiary i na dwie godziny teleportuje do kalabryjskiego miasteczka Gioia Tauro.


Urodzony w Nowym Jorku Jonas Carpignano ma 38 lat, mieszka w Kalabrii, we wspomnianym miasteczku od 10 lat. Tam nakręcił swoją kalabryjską trylogię, „Chiara” jest ostatnią jej częścią. Carpignano przyjechał do Gioia Tauro, by nakręcić krótkometrażówkę „A Chjana” o imigrancie z Afryki. Film okazał się świetny i otworzył Carpignano drogę do kolejnych produkcji. „Mediteranea” – pierwszy film trylogii, rozwinął historię z „A Chjana”. Potem Carpignano nakręcił film pt. „Ciambra”, który powstał przy wsparciu samego Martina Scorsese; Ciambra to dzielnica Gioia Tauro zamieszkała przez Romów.

Kino Carpignano wyrosło z włoskiego neorealizmu. Reżyser jest blisko swoich bohaterów, kamera prowadzona z ręki zagląda im prosto w oczy. W obsadzie są sami amatorzy, ludzie stamtąd, z Gioia Tauro. Filmową rodzinę Guerrasio gra rodzina Rotolo.

Chiara ma piętnaście lat. Jest radosną nastolatką. Ma kochającą rodzinę, dwie siostry – starszą i młodszą – grono przyjaciółek, trenuje bieganie. Jest oczkiem w głowie ojca, Claudia. Film zaczyna się, gdy trwają przygotowania do hucznego przyjęcia urodzinowego Giulii, najstarszej córki państwa Rotolo, która kończy 18 lat.

Urodziny przypominają wesele, wszyscy doskonale się bawią. W radosną atmosferę powoli wkrada się niepokój. Claudio jest podenerwowany, czujne oko Chiary wychwytuje obcych mężczyzn, którzy pojawiają się w lokalu, gdzie odbywa się przyjęcie.

Wkrótce świat Chiary wywraca się do góry nogami. Nocą wybucha zaparkowany przed domem samochód jej ojca, a sam Claudio znika bez śladu. Matka uspokaja dziewczynki, że tata jest bezpieczny, ale musiał na chwilę wyjechać. Chiara jest jednak nieufna, zaczyna coś podejrzewać. Gdy w internecie znajduje informację, że jej ojciec, Claudio Guerrasio, jest poszukiwanym przez policję handlarzem narkotyków i mafiosem, przeżywa szok.


Nikt z rodziny i przyjaciół nie chce z Chiarą rozmawiać o mafii. O takich rzeczach się wie, ale o nich się nie mówi. To w Gioia Tauro, największym porcie we Włoszech, położonym niedaleko Neapolu, normalna sprawa. To miejsce, dokąd płynie przemyt kokainy, białego złota ‘ndranghety, kalabryjskiej mafii.

Chiara jest uparta i niezależna. Szuka ojca, chce się z nim skonfrontować. Nie przyjmuje tłumaczeń matki, że wszystko jest w porządku. Odkrywa, że pod powierzchnią tzw. normalnego życia, które wydawało jej się jedynym, pulsuje rzeczywistość, w której rządzi mafia.

W Gioia Tauro rządzi organizacja, o której się nie mówi. Potężna, oparta na rodzinnych komórkach ‘ndrangheta. Jednak jej członkowie nie czują się przestępcami. Jak mówi w pewnym momencie Claudio, on nie zrobił nic złego, po prostu zarabia pieniądze. Dla jednych ‘ndrangheta to jest mafia, a dla niego – jedyny sposób na przetrwanie i utrzymanie rodziny.

Chiara zdaje sobie sprawę, że musi wybrać, czy zaakceptuje sposób życia swoich najbliższych, czy ma walczyć o inną przyszłość dla siebie. Zwłaszcza że otwiera się przed nią taka możliwość, bo opieka społeczne chce umieścić zbuntowaną nastolatkę w rodzinie zastępczej w Urbino.


Carpignano w skali mikro, przyglądając się rodzinie Guerrasio i jej otoczeniu, pokazuje to, co dzieje się w Kalabrii. Robi to w sposób mistrzowski, pełen emocji, choć używa surowych środków wyrazu. Rodzina Rotolo, która zagrała w jego filmie, dała popis aktorski. Swamy, odtwórczyni roli Chiary, dostała nagrodę David di Donatello. To był drugi występ młodziutkiej aktorki u Carpignano. W filmie „Ciambra” także zagrała Chiarę Guerrasio, ale jej postać pojawiała się tam na drugim planie.

Beata Zatońska

„Chiara” – nagrody: 2021 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes – Nagroda główna sekcji Directors’ Fortnight; 2022 - CinEuphoria Awards - nagrody: najlepszy reżyser, najlepszy montaż, Top10 roku; 2022 -Nagrody David di Donatello - nagroda: najlepsza aktorka,nominacje: najlepszy scenariusz oryginalny, najlepszy montaż, najlepsza muzyka, najlepszy producent; 2021 - Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Zurychu – najlepszy film zagraniczny; 2021 - Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sztokholmie – konkurs główny, nagroda za najlepszy scenariusz; 2021 – Europejski Festiwal w Sewilli – konkurs główny, nagroda dla najlepszego reżysera 2021 – Lisbon & Estoril Film Festival – konkurs główny, nagroda dla najlepszej aktorki (Swamy Rotolo); 2021 - Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Jerozolimie; 2021 - Flamandzki Międzynarodowy Festiwal Filmowy – konkurs główny; 2021 - Independent Spirit Awards – nominacje: najlepszy scenariusz, najlepszy montaż; „Chiara”, (A Chiara), dramat, Francja / Włochy 2021; Reżyseria: Jonas Carpignano; Scenariusz: Jonas Carpignano; Muzyka: Dan Romer, Benh Zeitlin; Zdjęcia: Tim Curtin; Obsada: Swamy Rotolo, Rosa Caccamo, Claudio Rotolo; Dystrybucja w Polsce: Aurora Films

Wybrane dla Ciebie

Copyright © italianki